Polskie duchy

Cóż może zrobić człowiek zajmujący się niejako zawodowo tematyką polskich zabytków, uwielbiający opowieści o duchach, a który na półce w księgarni natknie się na pozycję zatytułowaną Duchy w polskich zabytkach? Solidnie, starannie wydane przez Muzę tomiszcze po prostu prosiło, by je kupić. Szybki rzut oka do środka przekonał mnie – to jest pozycją, jaką zdecydowanie chcę umieścić w swoim księgozbiorze.

Duchy… składają się z 62 rozdziałów, poświęconych w większości polskim zamkom, co mnie na dłuższą metę nieco rozczarowało, bo tytuł jednak obiecuje co innego. Szczęśliwie, znalazło się tam miejsce dla kilku innych nawiedzonych miejsc (kościoły i klasztory, np. ten w Zagórzu). Zaletą jest również to, że niektóre opisywane obiekty nie są specjalnie znane lub popularne – czasami pozostały z nich już tylko ruiny. To spory plus, jako że gdy zazwyczaj poszukuje się informacji o duchach polskich zamczysk, najczęściej znajduje się Ogrodzieniec, Niedzicę, Kórnik lub Wenecję. Tymczasem warto też zapoznać się z opowieściami o miejscach takich jak Toszek, Olsztyn k. Częstochowy czy Międzyrzecz… Bardzo miła i przydatna odmiana…

Solidnie rozczaruje się jednak ten, kto spodziewa się sążnistych i przerażających opowieści o tytułowych duchach. Jerzy Sobczak, autor książki, nie jest wprawdzie historykiem z wykształcenia, natomiast jego pasję do tej dziedziny widać na każdym kroku – dostajemy całe mnóstwo faktów dotyczących każdego z miejsc, co może być bardzo użyteczne dla osoby poszukującej takich informacji, na dłuższą jednak metę staje się nużące i sprawia, że pozycji tej nie przeczytamy „jednym tchem”, a przyznam, że miałam taką nadzieję. To świetne kompendium, ale zdecydowanie nie nazwałabym go porywającą lekturą. Niemal identyczna struktura każdego rozdziału po pewnym czasie po prostu nudzi i sprawia, że człowiek zaczyna tomiszcze po prostu kartkować, w nadziei, że natknie się wreszcie na jakiś interesujący kąsek.

Jak przystało na Muzę, książka została wydana po prostu fantastycznie – twarda oprawa, kredowy papier, przepięknie opracowana graficznie… Każde z omawianych miejsc zostało bogato zilustrowane, zarówno zdjęciami współczesnymi, jak i starymi rycinami czy pocztówkami. Dodatkowo przy każdym umieszczono liczne informacje dotyczące funkcji każdego z zabytków, a gdybyśmy chcieli je zweryfikować, podano również dane teleadresowe. Niby łatwo je odnaleźć w internecie, ale zdecydowanie jest to miły ukłon w stronę czytelników.

Cóż mogę rzec? Polecam Duchy…, jeśli poszukujecie pięknego prezentu lub jesteście zainteresowani nie tylko opowieściami o zjawach, ale także o miejscach i ludziach. Jeśli jednak wolicie coś lżejszego, może jednak warto sięgnąć po inną pozycję.

Jerzy Sobczak, Duchy polskich zabytków, wyd. Muza, Warszawa 2011